GEKAP ve E-Fatura Geçişinde Nelere Dikkat Etmelisiniz?

Özellikle GEKAP ve e fatura uygulamaları, son yıllarda ticari hayatın vazgeçilmez parçaları haline geldi. Peki, bu sistemlere geçiş yaparken hangi noktalara dikkat etmelisiniz? İşletmenizin büyüklüğü ne olursa olsun, bu dijital dönüşüme hazırlıklı olmanız, hem yasal yükümlülüklerinizi yerine getirmenizi sağlar hem de operasyonel süreçlerinizi hızlandırır.

GEKAP Nedir ve Kimler İçin Zorunludur?

GEKAP (Geri Kazanım Katılım Payı), çevreye duyarlı üretim ve tüketimi teşvik etmek amacıyla belirli ürünlerin piyasaya arzı sırasında ödenen bir bedeldir. Bu sistem, 31.12.2019 tarih ve 30995 (4.mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik ile lastik, akümülatör, pil, madeni yağ, bitkisel yağ, ilaç, elektrikli ve elektronik eşya ile içecek ambalajı dahil tüm ambalajlara uygulanmaya başlanmıştır. GEKAP'a tabi ürünler arasında plastik poşetler, ambalaj malzemeleri, lastikler, akümülatörler, piller, madeni yağlar, bitkisel yağlar, elektrikli ve elektronik eşyalar ile ilaçlar bulunmaktadır.

Çevre Kanunu'nun Ek-1 listesinde yer alan ürünleri yurt içinde piyasaya arz edenler (piyasaya sürenler) ve/veya ithal edenler (ithalatçılar) GEKAP beyannamesi vermekle yükümlüdür. Bu yükümlülük, gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olup olmamalarına bakılmaksızın tüm satış noktaları için geçerlidir. GEKAP uygulamasına ilişkin beyan ve ödeme yükümlülüğü; plastik poşetler için satış noktalarının, diğer ambalajlar için ise piyasaya süren ve/veya ithalatçılarındır. GEKAP yükümlülüğünü yerine getirmemek ciddi çevresel ve mali cezalara yol açabilir.

GEKAP Kapsamına Giren Ürünler ve Uygulamaları

GEKAP sisteminin kapsamına giren ürünler arasında başlıca ambalaj malzemeleri (birincil, ikincil ve üçüncül ambalajlar), lastik, akümülatör, pil, madeni yağ, bitkisel yağ, elektrikli ve elektronik eşya ile ilaçlar bulunmaktadır. Ambalaj, hammaddeden işlenmiş ürüne kadar, herhangi bir eşya veya malzemenin üreticiden kullanıcıya veya tüketiciye ulaştırılması aşamasında, taşınması, korunması, saklanması ve satışa sunulması için kullanılan ve bileşenleri dahil tüm malzemeleri ifade etmektedir.

GEKAP Beyannamesi Nasıl Hazırlanır?

GEKAP beyannamesi, Çevre Kanunu'nun Ek-1 listesinde yer alan ürünlerin piyasaya arzı veya ithalatı sırasında ödenmesi gereken geri kazanım katılım payının beyan edildiği resmi belgedir ve Gelir İdaresi Başkanlığı'nın e-Beyanname Sistemi üzerinden elektronik ortamda sunulur. GEKAP beyannameleri üçer aylık dönemler halinde verilir. Beyan dönemleri ve beyanname verme süreleri şu şekildedir: Ocak-Şubat-Mart dönemi için Nisan ayı sonuna kadar, Nisan-Mayıs-Haziran dönemi için Temmuz ayı sonuna kadar, Temmuz-Ağustos-Eylül dönemi için Ekim ayı sonuna kadar ve Ekim-Kasım-Aralık dönemi için Ocak ayı sonuna kadar beyanname verilmelidir.

Beyanname hazırlanırken, işletmenizin GEKAP kapsamındaki tüm ürünlerinin eksiksiz kayıt altına alınması kritik öneme sahiptir. Ambalaj tedarikçileri, tedarik ettikleri ambalajlar için geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi değillerdir. Ancak piyasaya süren konumundaki işletmelerin, tedarikçilerden aldıkları ambalajlı ürünleri beyan etmeleri gerekmektedir. Beyannamenin matematiksel tutarlılığı son derece önemlidir ve sistem tutarsızlık tespit ettiğinde beyannameyi kabul etmeyecektir.

E-Fatura Geçiş Süreci ve Gereklilikler

E fatura sistemine geçiş, işletmelerin fatura süreçlerini tamamen dijitalleştirmesini gerektiren kapsamlı bir dönüşüm sürecidir. Bu geçiş için öncelikle işletmenizin e-fatura mükellefi olup olmadığını belirlemeniz gerekmektedir; belirli ciro eşiklerini aşan işletmeler için e fatura zorunlu hale gelirken, isteğe bağlı olarak da bu sisteme dahil olunabilir. E fatura sistemine geçiş sürecinde ilk adım, Gelir İdaresi Başkanlığı'na başvurarak e-fatura mükellefi statüsü kazanmaktır ve bu başvuru genellikle İnternet Vergi Dairesi üzerinden elektronik ortamda gerçekleştirilir. Başvurunuzun kabul edilmesinin ardından, işletmenizin bir e-fatura hizmet sağlayıcısı seçmesi veya özel entegratör yazılımlar kullanarak doğrudan GİB sistemine bağlanması gerekmektedir. Hizmet sağlayıcı seçiminde, yazılımın kullanım kolaylığı, teknik destek kalitesi, entegrasyon yetenekleri, maliyet yapısı ve güvenlik standartları dikkate alınmalıdır. E fatura sisteminin işletmenizin mevcut muhasebe ve ERP yazılımlarıyla entegrasyonu, sürecin en kritik aşamalarından biridir; bu entegrasyon sayesinde faturalar otomatik olarak oluşturulabilir, gönderilebilir ve muhasebe kayıtlarına aktarılabilir.