Türkiye’nin Tekstilde Döngüsel Ekonomi Sınavı: Gaziantep’ten 200 Milyon Dolarlık Yatırım ve Sürdürülebilirlik Mücadelesi

Gaziantep merkezli Sanko Holding’in, 200 milyon dolarlık yatırımla hayata geçirdiği tekstil geri dönüşüm fabrikası, ülke için sadece önemli bir sanayi başarısı değil, aynı zamanda kaçırılmaması gereken stratejik bir fırsat olarak öne çıkıyor.

Sanko Holding, kullanım ömrünü tamamlamış kumaş ve giysileri geri kazanarak tekstil üretiminde yeniden kullanıma kazandırma hedefiyle Türkiye’de döngüsel ekonominin öncülerinden biri olmaya çalışıyor. Ancak fabrikanın çalışması için gerekli olan geri dönüşüm hammaddesi, yani eski giysi ve kumaşlarda ciddi bir kıtlık yaşanıyor.

Eski Giysi Kıtlığı Üretimi Zorluyor

Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Adil Sani Konukoğlu’nun açıklamalarına göre, “Son üç yılda sürdürülebilirlik alanında yapılan yatırımlarla tekstil üretiminde ürünlerde geri dönüşüm oranını yüzde 10’dan yüzde 35-40’a yükseltmeyi hedefliyoruz.” Ancak mevcut tesis kapasitesini dolduracak yeterli miktarda kullanılabilir eski giysi bulunamıyor.

Türkiye’de giysiler, “eski” olarak değerlendirildiğinde atılmak yerine aile içinde veya başka şekillerde yeniden kullanılıyor. Hatta aşırı yıpranan giysiler temizlik bezi olarak son kez değerlendiriliyor. Bu durum, geri dönüşüm sanayisi için hammadde temininde darboğaza yol açıyor.

İthalat ve Mevzuat Kısıtlamaları

Kullanılmış giysi ve kumaş ithalatı Türkiye’de sıkı düzenlemelere tabi. Oysa Avrupa Yeşil Mutabakatı, 2026’dan itibaren tekstil ürünlerinde geri dönüşüm oranının en az yüzde 20 olmasını zorunlu kılıyor. Bu bağlamda Konukoğlu, “Bu işi biz yapmazsak başkaları yapacak. Sektörün geri dönüşüm şartını tutturması için bu kaçınılmaz,” uyarısında bulunuyor.

2026’ya Doğru Risk ve Fırsatlar

Avrupa Birliği pazarındaki geri dönüşüm şartları Türkiye ihracatçıları için büyük bir sınav. Bu kurallara uyum sağlanamazsa, Türk tekstil ürünleri AB pazarında rekabet şansını yitirebilir. Ancak Konukoğlu, doğru yatırımlar, mevzuat düzenlemeleri ve toplumsal katılım ile bu durumun büyük bir fırsata dönüşebileceğini belirtiyor. Türkiye, eski giysi toplama ve ayrıştırma altyapısını geliştirerek, Avrupa pazarına hammadde temin eden bir üretim merkezi haline gelebilir.

Atık Değil, Kaynak

Sanko Holding’in yatırımı, atıkların doğru yönetilmesi durumunda nasıl ekonomik bir kaynağa dönüşebileceğini gösteriyor. Döngüsel ekonomi, çevresel bir zorunluluk olmasının yanı sıra küresel ticarette de vazgeçilmez bir rota haline geldi. Bu alanda geri kalmak, rekabet gücünü düşürürken, liderlik yapanlar avantaj elde edecek.

Toplumsal Bilinç ve Altyapı Önemli

Bu sürecin sadece sanayicilerin değil, tüketicilerin, kamu kurumlarının ve yerel yönetimlerin de ortak sorumluluğu olduğu vurgulanıyor. Sistematik bir giysi toplama ve ayrıştırma altyapısı kurulması, aynı zamanda toplumda “eski giysi atık değil, gelecek için hammadde” bilincinin yerleşmesi gerekiyor.