Nitelikli Dolandırıcılık Suçunda Soruşturma ve Kovuşturma

Nitelikli dolandırıcılık suçu, takibi re’sen gerçekleştirilen suçlardandır. Ancak dolandırıcılık suçunun TCK md.159 ile düzenleme alanı bulan ve daha az ceza gerektiren nitelikli hallerinin takibi için şikâyet aranır. Ceza yargılamasında soruşturma; işlenen bir suçu şikâyet veya ihbar etmek suretiyle ya da Cumhuriyet savcısının suçun işlendiği yönünde kanaat sahibi olması üzerine yine savcılık eliyle yapılan araştırmadır.

Soruşturma sürecinde Cumhuriyet Savcısı, kovuşturma sürecine geçilip geçilmemesine yer olup olmadığı hususunda karar vermek amacıyla soruşturma başlatır. Ceza yargılamasında soruşturma, CMK md.160 ile düzenlenmiştir. Dolandırıcılık suçunda soruşturma, suçun şikâyete tabi suçlardan olmaması nedeniyle gerek ihbar gerekse savcının re’sen araştırması üzerine başlatılır.

Dolandırıcılık suçunda soruşturma aşaması, şüpheli hakkındaki yürütülen soruşturma neticesinde kişinin suçu işlediğine dair yeterli şüphe ve kanaat oluşmaması halinde Cumhuriyet Savcısı tarafından sona erdirilir. Soruşturmanın sonlandırılması ilk ihtimal olup bir ikinci ihtimal olan, şüpheli hakkında iddianame düzenlenmesi ve düzenlenen iddianamenin ceza mahkemesi tarafından kabul edilmesiyle birlikte dolandırıcılık suçu için kovuşturma sürecine geçilir.

Cumhuriyet Savcısı tarafından düzenlenen iddianamenin ceza mahkemesi tarafından kabul edilmesiyle beraber başlayan yargılama safhası, Ceza Muhakemesi Kanunu’nda kovuşturma olarak isimlendirilir. CMK md.175’te düzenleme alanı bulan kovuşturma sürecinde, Cumhuriyet Savcısı eliyle düzenlenen iddianamedeki fiil ve şüpheli hakkında ceza yargılaması yapılır ve şüpheli sıfatını haiz kişi artık sanık şeklinde adlandırılır.

Nitelikli Dolandırıcılık Suçunda Gözaltı ve Tutukluluk

Gözaltı, kişinin serbest hareket hürriyetini kısıtlanması ve savcılık kararı ve kolluk tarafından belirli bir yerde tutulmasıdır. Kişinin gözaltına alınabilmesi için muhakkak hâkimin gözaltı kararı vermesi gerekmez. Nitelikli dolandırıcılık suçu sebebiyle yakalanan şüpheli veya şüphelilerin gözaltına alınması mümkündür. Kişinin, serbest hareket etme hürriyetini kısıtlayan gözaltı hali, adli sicil kaydına işlenmez.

Tutuklama kararı ile de kişinin hürriyeti kısıtlanmakta olup tıpkı gözaltı gibi geçici olarak uygulanan bir koruma tedbiridir. Tutuklama ile gözaltının temel farkı gerek soruşturma gerekse kovuşturma sürecinde olsun muhakkak hâkim tarafından verilmesidir. Bu itibarla savcılık tarafından ilgili için tutuklama kararı verilebilmesi mümkün değildir. Kişi hakkında tutuklama hükümlerinin uygulanabilmesi için Ceza Muhakemesi Kanunu md.100 ile ifade edilen şartların ve suçun söz konusu kişi tarafından işlendiği yönünde kuvvetli şüphenin bulunması gerekir. Bu şartların mevcudiyeti halinde tutuklama hükümleri uygulanabilir.

Nitelikli Dolandırıcılık Suçunda Zamanaşımı Süresi

Türk Ceza Kanunu md.66’da hüküm altına alınan zaman aşımı; beş yıldan fazla olmamak kaydı ile süreli hapis ya da adli para cezası öngörülen suçlarda sekiz yıl geçmesiyle kamu davasının düşmesi sonucu doğar. Dolandırıcılık suçunda dava zamanaşımı süresi sekiz yıldır.

Şikâyet süresi ise takibi şikâyete bağlı suçlarda söz konusu olup işlenen bir suç hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için savcılığı yapılacak şikâyetin süresini ifade eder. Dolandırıcılık ve nitelikli dolandırıcılık suçu, TCK md.159’da düzenlenen daha az cezayı gerektiren haller haricinde işlenirse takibi şikâyete bağlı değildir. Detaylı bilgi için ceza avukatından bilgi alabilirsiniz.