“Dubai Çikolatası Krizi” Antep Fıstığı Savaşını Alevlendirdi: ABD ve İran Arasında Tatlı Rekabet Sertleşiyor

Son günlerde “Dubai çikolatası” adıyla trend haline gelen fıstıklı çikolatalar, ABD ile İran arasındaki uzun soluklu Antep fıstığı rekabetini yeniden kızıştırdı.

Tatlıdan Ticarete: Krizin Fitilini Ne Ateşledi?

Küresel pazarda büyük ses getiren ve özellikle sosyal medyada viral olan “Dubai çikolatası”, içeriğinde kullanılan yüksek kaliteli Antep fıstığı ile dikkat çekiyor. Bu çikolata furyası, İran’ın Birleşik Arap Emirlikleri’ne yaptığı Antep fıstığı ihracatını yüzde 40’tan fazla artırırken, ABD’nin küresel pazar payında daralma endişesi oluşturdu.

Özellikle iklim değişikliği nedeniyle ABD'nin fıstık üretiminde yaşadığı düşüş, bu rekabeti daha da derinleştirdi. Financial Times’a göre talep, artık arzı aşıyor ve bu durum, İran menşeli ürünlere olan ilgiyi artırıyor.

Antep Fıstığının Tarihi Savaşı

Antep fıstığı sadece bir kuruyemiş değil; aynı zamanda 1979’dan bu yana ABD ile İran arasındaki ekonomik yaptırımlar, ambargolar ve siyasi krizlerin de bir simgesi.

• ABD, 1980’lerde İran’dan fıstık ithalatını yasakladıktan sonra Kaliforniya’da kendi üretimini artırmıştı.

• İran ise tarihi, iklimi ve geleneksel üretim kapasitesiyle yüzyıllardır bu alanda öncü.

Bugün gelinen noktada, ABD ve İran, dünya fıstık üretiminin yaklaşık %80’ini elinde bulunduruyor. 2024 yılında İran, üretimini %15 artırarak 300 bin metrik tona ulaştı. Bu başarıda, Rafsancani gibi figürlerin etkisi ve hükümetin tarım politikaları önemli rol oynadı.

Fiyat Savaşı da Kızışıyor

İran fıstığı şu anda kilogram başına ortalama 7 dolardan satılırken, Amerikan fıstığı 5 dolar seviyesinde işlem görüyor. Bu da fiyat-performans açısından İran fıstığını daha cazip hale getiriyor.

Türkiye Nerede Duruyor?

Bu savaşta Türkiye, özellikle Gaziantep merkezli üretimiyle önemli bir oyuncu olmaya devam ediyor. Ancak İran ve ABD'nin büyük hacimli ihracat politikaları karşısında daha çok bölgesel ve kalite odaklı pazarlarda öne çıkıyor.