Şaşılık Türleri Nelerdir?

Yaşanılan bir göz sinir felci, enfeksiyonel hastalık veya gözde gelişen kırma problemleri şaşılık gelişimine neden olabilir. Şaşılık gelişme nedenine göre farklı türlere ayrılırken kayma görülen yöne göre de farklı çeşitlere ayrılır. Göz; aşağı, yukarı, içe veya dışa doğru kayma gösterebilir ve bu da farklı şaşılık çeşitlerinin ortaya çıkmasıyla sonuçlanır. Hastada görülen şaşılık türü ve çeşidine göre tedavi planlaması yapılır. Bu nedenle tedavi öncesinde detaylı muayene ile göz kaymasının neden geliştiği ve kayma açısının ciddiyetinin tespit edilmesi gerekir.

Göz Kaymasının Yönüne Göre Şaşılık Türleri

Gözler arasındaki paralelliğin kaybolmasıyla karakterize olmuş şaşılık ilerleyebilen ve kontrol altına alınması gereken bir göz sağlığı problemidir. Her şaşılık türü birbirinden farklıdır. Bir veya her iki gözde de gelişebilen şaşılıkta gözler farklı yönlere doğru kayma gösterebilir. Bunlardan en sık karşılaşılanı içe doğru göz kayması olarak bilinen ezotropyadır. Gözün içe kayması olarak tanımlanan bu durumda sol göz sağa doğru, sağ göz ise sola doğru bir kayma gösterir. Çocukluk döneminden itibaren görülebilen bu durum en sık karşılaşılan şaşılık türlerinden biridir.

Bir diğer göz kayması türü ekzotropyadır. Dışa doğru kayma olarak bilinen bu durumda sol göz sola, sağ gözü ise sağa doğru kayma gerçekleştirir.

Nadir görülen kayma türleri de bulunur. Bunlardan biri hipertropya olarak bilinen gözün yukarı kaymasıdır. Aşağı doğru göz kayması olan hipotropya da bir diğer göz kayması türüdür.

Göz Kaymasının Gelişme Nedenine Göre Şaşılık Türleri

Göz kayması gelişiminde farklı sağlık faktörleri veya genetik faktörler rol alabilir. Anne ve babasında veya yakın akrabalarında şaşılık görülen bir bebeğin çocukluk döneminden itibaren şaşılık geliştirme riski daha yüksektir. Şaşılık bebeğin ilk zamanlarından itibaren ortaya çıkabildiği gibi yaşamın her döneminde gelişim gösterebilir. Doğum sırasında bebeğin göz veya kafa bölgesinde bir travma gerçekleşmesi göz kasları gelişimini olumsuz yönde etkileyebileceğinden şaşılık ile sonuçlanabilir.

Çocukları ve yetişkinleri etkileyen göz kayması nedenleri arasında yüksek hipermetropi, miyopi veya astigmatizma gibi kırma problemleri yer alır. Gelişen enfeksiyonel hastalıklar veya tiroid hastalığı gibi hormonel bozukluklar da göz kaymasına neden olabilir.

Yetişkinlik döneminde açığa çıkmaya başlayan hastalıklar ile de göz sinirleri ve kasları bu durumlardan olumsuz yönde etkilenebilir. Diyabet, yüksek tansiyon, damar hastalıkları ve kafa travması yaşanılması yetişkinlik döneminde göz kayması gelişimine neden olabilir.

Göz kayması gelişiminde sık görülen nedenlerden bir diğeri altıncı sinir felcidir. Genellikle yaşla beraber açığa çıkan bu durumda gözün dışarıya doğru hareket etmesini sağlayan kasta felç gerçekleşir ve göz bu fonksiyonunu yerine getiremez. Bu durumun beraberinde içe kayma gerçekleşir ve çift görme gibi şaşılık belirtileri gözlemlenmeye başlanır. Altıncı sinir felci gibi durumlarda tedavi sadece cerrahi yönde yapılabilir.

Şaşılık gelişiminin bir diğer nedeni ise gözün görme yeteneğini kaybetmeye başlaması veya tamamıyla kaybetmesidir. Beyne doğru sinyalleri iletemeyen göz zaman içerisinde beyin tarafından yok sayılma eğilimindedir. Bu durum görme kaybının daha da artmasına ve şaşılık gelişmesine neden olabilir. Genellikle içe veya dışa doğru şaşılık gelişir.

Şaşılık, ilerleyebilen ve beraberinde göz tembelliğini getirebilen veya neden olduğu estetik kaygılar nedeniyle kişinin günlük yaşamını olumsuz yönde etkileyebilen bir rahatsızlıktır. Bu nedenle şaşılık şüphesi duyulması halinde bir göz hastalıkları uzmanına danışılmalı, bebeklerin ise rutin göz muayenesi yaptırılması aksatılmamalıdır. Birçok hastalıkta olduğu gibi şaşılıkta da erken tedavi ve müdahale tedavi sürecini kolaylaştırabilir.