Herkesin kafasında şu soru var:

-KOVİD-19 salgını ne zaman bitecek, normal hayata ne zaman döneceğiz?

Salgın ne zaman biter, bunu ancak tahmin edebiliriz. Türkiye bu konuda çok güzel bir sınav veriyor. Dünyanın en başarılı ülkelerinden birisi. Uzmanların tahminlerine göre de, Haziran ayı ile birlikte salgının etkilerinin önemli ölçüde azalacağı, yasak ve kısıtlamaların da hafifleyeceği öngörülüyor. Tabi ki, insanlar kurallara uyması ve evde kalmaya devam etmesi şartıyla. Ancak salgın birkaç ay sonra sona erse de, yasak ve kısıtlamaların devam edeceği kesin.

Salgının ne zaman sona ermeye başlayacağı aşağı yukarı belli ama normal hayata ne zaman döneceğimiz sorusunun cevabı yok. Çünkü, artık Koronavirüs öncesi o alıştığımız dünya geçmişte kalacak. Salgın sonrası yeni bir dünya kurulacak. O alışkın olduğumuz yaşam tarzlarının önemli bir bölümü tarih olacak.

Eğitimden sağlığa, alışverişten çalışma hayatına her şey değişecek. Ekonominin yapısı yeniden belirlenecek.

Dijitalleşme hayatımızın kılcal damarlarına kadar girecek. Mesela eğitim artık büyük ölçüde dijital olacak. Olmaya başladı zaten. Öğrenciler şimdi okula gitmeden eğitimlerine devam ediyor. Dijital ortamda, uzaktan eğitimle derslerine devam ediyorlar.

Artık doktorlar hastaları uzaktan muayene ve tedavi ediyor. Telefon ve internetin yardımıyla, tele sağlık dönemi başladı. Sağlık hizmetlerinin önemi arttı. Ülkelerin gücü tankları, topları, füzeleri ile değil sağlık altyapıları ile ölçülmeye başlandı.

Koronavirüs sonrası çalışma hayatı da yeniden şekillenecek. Evden çalışma, uzaktan çalışma gibi kavramlar hayatımızın bir parçası haline gelecek. Sanal işyerlerinin sayısı hızla artacak. Öyle market market, mağaza mağaza gezme dönemi bitecek. Bir ekmeği bile sanal marketten satın alacağız.

Sanal alışverişin artmasıyla birlikte birçok meslekte büyük bir işsizlik yaşanacak. Mesela, market ve mağaza çalışanları, banka çalışanları gibi. Robotların üretim ve hizmet sektöründeki payı hızla artacak. Bugünün birçok popüler mesleğinde işsizlik çığ gibi artacak. Bunun etkileri şimdiden görülmeye başlandı. Sokağa çıkma yasağının olduğu bu dönemde insanların büyük çoğunluğu bakkal ve market alışverişini de artık sanal marketlerden yapmaya başladı. Bu durum marketlerdeki kasiyer ve reyon elemanlarının işsiz kalmasına yol açarken, paketleme ve kurye görevi yapan elemanlara ihtiyacı artırıyor.

Koronavirüs sonrası dijital bir çağ bizleri bekliyor. Pandemi nedeniyle evlerimizde kalmaya devam ettiğimiz bu günler de dijitalleşmenin bir nevi provası.

Yeni dönemde ülke ekonomilerinin yapılanması da farklı olacak. Sektörlerin öncelikleri belki de yer değiştirecek. Bugüne kadar ihmal edilen tarımsal üretim yeniden kıymetli hale gelecek. Toprağın, suyun, havanın, doğanın önemi artacak. Sağlıklı gıda üretimi ön plana çıkacak. Gıda ürünleri stratejik öneme sahip olacak. Birçok ülke, stratejik öneme sahip olan gıda ihracatını durduracak ya da kısıtlama getirecek. Çünkü, bu salgının son olmayacağı kesin. Her ülke böylesi salgınlara hazırlıklı olmak için tedbirlerini alacak.

Yine sağlık hizmetlerine yatırım ülkelerin öncelikleri arasında olacak. Hastane gibi teşhis ve tedavi kurumları ile medikal sarf malzemeleri ve tıbbi cihaz üretimine yatırım artacak.

Koronavirüsle mücadele elbette bir gün bitecek. Ancak asıl mücadele ondan sonra başlayacak. Hem de virüsle mücadeleden daha çetin bir mücadele. Bu mücadele, yeni dünya düzeninde yer almanın mücadelesidir. Gerek ülke olarak, gerekse de birey olarak yeni dünya düzenindeki yerimizi sağlamlaştırmak için şimdiden çalışmalara başlamamız, plan ve programlarımızı buna göre yapmamız gerekiyor.

Mutlu haftalar dileğiyle…