Psikolojik Travma Nedir? Sarah Merve Ahmad Açıklıyor!
Uzm. Psk. Sarah Merve Ahmad, Koç Üniversitesi Psikoloji Bölümünde okurken çift ana dal öğrencisi olarak İngiliz Dili Edebiyatı ve Karşılaştırmalı Edebiyatı bölümünü de okudu. Uzmanlığını İstanbul Ticaret Üniversitesi (Uygulamalı) Klinik Psikoloji alanında tamamlayan Sarah Merve Ahmad, Naisa Psikolojik Danışmanlık ve Eğitim Merkezi'nde danışanlarına hizmet vermektedsikolojik Travma Nedir?
Beklenmedik bir şekilde gerçekleşen, bugünümüzü etkileyen, yoğun bir şekilde olumsuz duygular yaratan durumlara psikolojik travma denir. Örnek vermemiz gerekirse, doğal afetler, tecavüz, trafik kazası, fiziksel şiddet gibi olayların yanı sıra aldatılma, aşağılanma, sevilen bir insanın kaybı, çocukluk döneminde babanın evi terk ettiği an da örnek olarak sayılabilir.
Her olumsuz olay travma etkisi yaratır mı?
Olayın travmatik olup olmadığı tamamen bunu yaşayan kişiye bağlıdır. Karşıdan karşıya geçerken son an da arabanın hızla geldiğini fark edip kenara kaçabilen kişi bunu hayatına bir tehdit olarak algılamakta ve bu olay kişi de travmaya neden olabilmektedir. Bu kişi artık karşıdan karşıya geçerken çok ciddi sıkıntılar yaşamaya başlar. Mümkün oldukça caddelerden yalnız geçmek zorunda kalmamak için elinden geleni yapmaya çalışır. Aynı durumla defalarca karşılaşan başka bir kişi bu durumundan etkilenmemektedir. Dolayısıyla o kişi de bu deneyim travmatik bir yaşantı oluşturmaz. Yaşanan olayın travmatik olup olması bazı durumlarda kişiye bağlıdır. Eğer bireyin bedensel bütünlüğüne, yaşamına bir tehdit söz konusu ise bunu herkes travma olarak yaşayıp, etkilenecektir.
Travma sonrasındaki psikolojik süreçler nelerdir?
Travma sonrası ilk dönemlerde 3 duygu yoğun olarak görülür. Bunlar; öfke, korku, üzüntüdür. Eşinden tokat yediği gün kişide travma etkisi yarattıysa öfke duygusunu hissedecektir. Evinde hırsızla karşılan bir kişi yine tekrar olursa diye düşünerek korku hisseder. Sevdiği bir yakınını kaybeden kişi üzüntü hissedecektir. Bunların yanı sıra kaygı, suçluluk, inkar, panik, hayal kırıklığı görülebilir. Fiziksel belirtiler; mide bulantısı, kusma, yorgunluk, kalp çarpıntısı, göğüs ağrısı, titreme, bayılma hissi, baş dönmesi, baş ağrılarıdır.
Zihinsel tepkiler; ilk şok, bellekle ilgili sorunlar, dikkatsizlik, kabuslar, araya giren düşünceler, yönünü bulamama, eskileri hatırlayamama, sorun çözememe, yanlış kararlar, uyku bozukluğudur.
Davranışsal tepkiler; Kendini geri çekme, kıpır kıpır olma, ani davranışlar, alkol ve madde alımı, çabuk tepki verme, başkalarını suçlama, yeme sorunları, kolayca korkmadır.
Sosyal Tepkiler; iş-okul, arkadaşlık ve evlilik ilişkilerinde bozulma, insanlardan uzaklaşma, aşırı yargılayıcı ve suçlayıcı olma, her şeyi kontrol altında tutma isteğidir.
Ne zaman bir uzmana gitmemiz gerekir?
Yaşanılan olayın üzerinden en az 3 ay geçmesine rağmen bu tepkilerin bir kısmı sürekli olarak devam etmişse ve bu yaşadıklarınız çevrenizdeki kişilerle ilişkilerinizin bozulmasına yol açıyorsa Travma Sonrası Stres Bozukluğu diyebiliriz. Bu durumda, profesyonel bir yardım almayı önemsemeliyiz.
Travma Sonrası Stres Bozukluğunu nasıl tedavi edilir?
Herkesin hayatında büyük küçük travmatik yaşantılar vardır. Genellikle birçok psikolojik problemin altında geçmişteki travmatik yaşantıların olduğunu görmekteyiz. Kişinin yaşadığı travmatik yaşantıların ileride psikolojik bir probleme neden olup olmayacağı travmatik yaşantıların ne zaman olduğuna, ne kadar sürdüğü, olumsuz yaşantının kişi için ne anlama geldiği, travmatik yaşantı sonrası kişinin çevresine adapte olup olamadığı, çevrenin desteği gibi değişkenlere bağlıdır.
Travmanın tedavisinde EMDR Terapisi (Eye Movement Desensitization Reprocessing ya da Göz Hareketleri Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) ve Bilişsel Davranışçı Terapi en sık kullanılan tekniklerdir.
EMDR, rahatsız edici yaşam deneyimlerinin neden olduğu duygusal sorunların yanı sıra, fobi, performans kaygısı, panik bozukluk, beden algısının bozukluğu, çocuklarda travma belirtileri, yas, kronik ağrı, baş ağrısı, migren ve başka bir çok sorunların tedavisinde kullanılan bir psikoterapi yöntemidir.
Naisa Psikoloji web sayfası: http://www.naisapsikoloji.com/
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.