Gaziantep’ten Depreme Karşı Öncü Adım: Yapay Zekâ Destekli Müdahale Dönemi Başlıyor

Gaziantep, depremle mücadelede Türkiye’de bir ilke imza atarak yapay zekâ destekli hızlı müdahale sistemini test etti. Depremlerin ardından yaşanan can ve mal kayıplarını en aza indirmeyi hedefleyen bu yenilikçi sistem, Leeboard Technology tarafından geliştirildi. Yapılan kontrollü testler, sistemin kısa sürede kentte hayata geçirilebileceğini gösterdi.

Beş Saniyede Hasar Tespiti

"Leeboard 9750 Nethasismi" adı verilen yapay zekâ tabanlı sistem, deprem sonrası binalarda meydana gelen yapısal hasarları yalnızca 5 saniye içinde tespit edebiliyor. Sistemde yer alan sensörler, kolon ve kirişlerdeki eğilme, rijitlik kaybı, titreşim ve frekans değişimlerini milisaniyeler içinde algılayarak merkeze alarm veriyor.

Leeboard Technology CEO’su Erkan Gövce, “Bu teknoloji sayesinde müdahale önceliği bilimsel verilere göre belirlenecek ve hiçbir vatandaşımızın enkaz altında kalmaması için zamanla yarışan bir sistem kurulmuş olacak” ifadelerini kullandı.

Deneme Uygulaması Başarıyla Tamamlandı

Sistem, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, AFAD Gaziantep İl Müdürlüğü, Gaziantep Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü'nün katkısıyla gerçekleştirilen senaryolu bir denemede test edildi. Bir binada kasıtlı olarak oluşturulan yapısal hasar, sistem tarafından anında algılandı ve ilgili kurumlara saniyeler içinde uyarı iletildi. Test süreci, alanında uzman akademisyen ve mühendislerin yer aldığı bir heyet tarafından canlı olarak takip edildi.

Depremden Önce ve Sonra Aktif Takip

Leeboard sistemi yalnızca deprem sonrasında değil, öncesinde de kentteki yapıların durumunu dijital ortamda izlemeye olanak tanıyor. Belediye ve ilgili kurumlar, riskli yapıların taşıyıcı sistemlerindeki değişimleri önceden belirleyebilecek. Bu sayede güçlendirme, tahliye ve yıkım gibi önleyici adımlar daha planlı ve etkili bir şekilde atılabilecek.

Afet Yönetiminde Yeni Dönem

Sistemin tümüyle entegre edilmesi hâlinde, Gaziantep'in yalnızca Türkiye'de değil, dünyada da örnek bir afet yönetimi altyapısına sahip olması hedefleniyor. CEO Gövce, şu ifadeleri kullandı:

“Depremler artık yalnızca yıkım getiren değil, öncesinden önlem alınabilen bir gerçeklik olacak. Bu sistemle binalar adeta konuşacak, alınan veriler sayesinde hangi binaya önce müdahale edileceği saniyeler içinde tespit edilebilecek. Gaziantep, afetlere hazırlık konusunda model bir şehir haline gelecek.”

6 Şubat Depremleri Unutulmadı

Erkan Gövce, 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli yaşanan depremleri anarak, bu teknolojinin arkasındaki motivasyonun, yaşanan kayıpların tekrar etmemesi olduğunu vurguladı:

“6 Şubat'ta yaşadığımız acı hâlâ taze. Artık sadece temennilerle değil, somut adımlarla ilerlemek zorundayız. Bu sistemle deprem sonrası hangi bina sağlam, hangisi riskli beş saniye içinde bilinecek. Böylece zamanla yarışan ekipler doğru binaya yönlendirilecek.”

Türkiye’nin En Hazır Şehirlerinden Biri Olabilir

Henüz tam anlamıyla entegre edilmeyen bu sistemin, Gaziantep genelinde hayata geçirilmesi hâlinde Türkiye'nin depreme en hazır şehirlerinden biri olabileceği belirtiliyor. Yapay zekâ destekli sistem sayesinde afet sonrası kriz yönetimi, veri temelli ve anlık kararlarla yürütülebilecek.

Not: Sistemin Gaziantep’te yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmaların yıl sonuna kadar tamamlanması planlanıyor. Uzmanlar, benzer sistemlerin Türkiye genelinde uygulanabilir olması için kamu-özel iş birliğinin artırılması gerektiğine dikkat çekiyor.