Tarihte Bugün: 13 Temmuz’da Yaşanan Önemli Olaylar

Tarih boyunca bu tarihte gerçekleşen önemli gelişmeler, siyasi, kültürel ve sosyal açıdan iz bırakmıştır. İşte 13 Temmuz tarihinde kayıtlara geçen bazı önemli olaylar:

1793 – Jean-Paul Marat Suikastı

Fransız Devrimi'nin önde gelen figürlerinden Jean-Paul Marat, 13 Temmuz 1793’te muhalifi Charlotte Corday tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Marat, devrimci düşünceleriyle bilinirken, suikast sonucu devrim sürecinde önemli bir dönüm noktası yaşandı.

1878 – Berlin Antlaşması İmzalandı

13 Temmuz 1878’de Osmanlı İmparatorluğu ile Çarlık Rusyası, Birleşik Krallık, Almanya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, İtalya ve Fransa arasında Berlin Antlaşması imzalandı. Bu antlaşma, Osmanlı topraklarında çeşitli düzenlemeler getirerek, özellikle Balkanlar’daki sınırları yeniden belirledi ve bölgedeki güç dengelerini etkiledi.

1921 – Afyon’un Yunan İşgali

Türk Kurtuluş Savaşı döneminde, 13 Temmuz 1921’de Afyonkarahisar, Yunanlılar tarafından işgal edildi. Bu işgal, savaşın kritik aşamalarından biri olarak kayıtlara geçti.

1923 – Hollywood Yazısının İlk İnşası

Amerika Birleşik Devletleri’nde 13 Temmuz 1923’te Los Angeles Hollywood Tepeleri’ne 14 metre yüksekliğinde devasa harflerle “Hollywoodland” yazısı inşa edildi. Daha sonra 1949 yılında yapılan yenilemede son dört harf atılarak günümüzde bilinen “Hollywood” ismi oluştu.

1930 – İlk Dünya Futbol Şampiyonası Başladı

Modern futbolun uluslararası organizasyonu olarak kabul edilen ilk Dünya Futbol Şampiyonası, 13 Temmuz 1930’da Uruguay’da başladı. Bu turnuva futbol tarihinin dönüm noktalarından biri oldu.

1937 – Hatay’ın Bağımsızlığı İlan Edildi

13 Temmuz 1937’de Fransa, Hatay bölgesinin bağımsızlığını resmen ilan etti. Bu, Hatay’ın Türkiye’ye katılma sürecinin ön aşamalarından biri olarak kabul edilir.

1938 – Toprak Mahsulleri Ofisi Kuruldu

Türkiye’de tarım ürünlerinin alım ve satımını düzenlemek amacıyla 13 Temmuz 1938’de Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) kuruldu. Kurum, tarımsal ürün piyasasında devlet müdahalesinin temel aracı olarak faaliyet göstermektedir.

1941 – Karadağ’da Halk Ayaklanması

II. Dünya Savaşı sırasında 13 Temmuz 1941’de Karadağlılar, Mihver Devletleri’ne karşı büyük bir halk ayaklanması başlattılar. Trinaestojulski ustanak olarak bilinen bu isyan, bölgedeki direniş hareketlerinin önemli bir parçasıdır.

1949 – Papa Pius’un Komünist Parti Üyelerine Aforoz Kararı

Katolik dünyasının ruhani lideri Papa Pius, 13 Temmuz 1949’da Komünist Partiye üye olanların aforoz edileceğini açıkladı. Bu karar, soğuk savaş dönemi siyasi ve dini ilişkileri üzerinde etkili oldu.

1959 – Trabzon’da Amerikan Hava Üssü Kuruldu

Soğuk Savaş döneminde stratejik öneme sahip bölgelerden biri olan Trabzon’da, 13 Temmuz 1959’da bir Amerikan hava üssü kuruldu. Bu üs, bölgedeki askeri işbirliği ve savunma planlarında önemli rol oynadı.

1960 – Said Nursi’nin Mezarının Yeniden Defini

İslam alimi Said Nursi’nin mezarı 13 Temmuz 1960’ta açılarak naaşı Barla, Isparta civarında bilinmeyen bir yere nakledildi. Bu işlem, dönemin siyasi atmosferi ve dini hassasiyetler doğrultusunda gerçekleştirilmiştir.

1971 – Cezaevinde Evlilik

Türk hukuk ve edebiyat dünyasında ayrı ayrı iz bırakan Profesör Mümtaz Soysal ile yazar Sevgi Soysal, 13 Temmuz 1971’de Mamak Cezaevi’nde evlendiler. Bu evlilik, siyasi mahkumiyet sürecinde yaşanan önemli bir olay olarak hatırlanır.

1976 – Yılmaz Güney’in Hapis Cezası

Ünlü oyuncu ve yönetmen Yılmaz Güney, 13 Temmuz 1976’da Yumurtalık Savcısı Sefa Mutlu’yu öldürmekten 19 yıl hapse mahkûm edildi. Bu karar, Türkiye’de sinema ve hukuk dünyasında yankı uyandırdı.

1979 – Mısır’ın Ankara Büyükelçiliği Baskını

13 Temmuz 1979’da Filistinli gerillalar, Mısır’ın Ankara Büyükelçiliği’ni basarak bir polis ve bekçiyi öldürdü, büyükelçi ve diğer personeli rehin aldı. Operasyon sonucunda gerillalar teslim oldu, olay Türkiye’nin diplomatik tarihine geçmiştir.

1985 – Live Aid Konseri Dünyayı Birleştirdi

Afrika’daki kıtlık ve fakirliğe dikkat çekmek amacıyla 13 Temmuz 1985’te Live Aid konseri düzenlendi. Dünya çapında milyonlarca insanın destek verdiği bu etkinlik, yardım kampanyaları için örnek teşkil etti.

1992 – YÖK Başkanı İhsan Doğramacı İstifa Etti

Türk yükseköğretim sisteminde önemli isimlerden Prof. İhsan Doğramacı, 13 Temmuz 1992’de Yükseköğretim Kurulu (YÖK) başkanlığından istifa etti. Yerine 19 Mayıs Üniversitesi rektörü Mehmet Sağlam atandı.

1993 – Dünyanın En Eski Kumaş Kalıntısı Diyarbakır’da Bulundu

13 Temmuz 1993’te Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde yapılan arkeolojik kazılarda yaklaşık 9 bin yıl öncesine ait olduğu belirlenen kumaş parçası keşfedildi. Bu buluntu, dünyanın en eski kumaş kalıntısı olarak tarihe geçti.

1995 – Isparta’da Felaket: Senirkent Sel Felaketi

13 Temmuz 1995’te Isparta’nın Senirkent ilçesinde yaşanan şiddetli sel felaketinde 74 kişi hayatını kaybetti. Bölge için unutulmaz bir trajedi olarak hafızalara kazındı.

13 Temmuz tarihi, siyasi cinayetlerden kültürel gelişmelere, doğa felaketlerinden tarihi antlaşmalara kadar geniş bir yelpazede yaşanan olaylarla dünya ve Türkiye tarihinin önemli sayfalarından birini oluşturuyor. Bu olaylar hem geçmişin anlaşılmasına ışık tutmakta hem de günümüzü şekillendiren tarihsel köprüler olarak değerlendirilmektedir.