Tarihte 15 Haziran: Güneş Tutulmasından İşçi Direnişine, Bilimden Sanata İz Bırakan Gün

İşte tarihin iz bırakan 15 Haziran olayları:

Antik Dönemden Bilimsel Aydınlanmaya: Güneş Tutulması ve Elektrik Deneyi

M.Ö. 763’te Asurlular, bugünkü astronomi biliminin temellerine ışık tutacak bir güneş tutulmasını kayıt altına aldı. Bu gözlem, Mezopotamya tarihinin kronolojik düzenlemesinde dönüm noktası oldu.
1752’de ise Benjamin Franklin, ünlü uçurtma deneyini gerçekleştirerek yıldırımın elektriksel bir doğası olduğunu ispatladı. Bu deney, modern elektrik teorisinin doğuşuna katkı sağladı.

Tıpta Çığır Açan Deneme: İlk Kan Nakli

1667’de Fransa'da Dr. Jean-Baptiste Denys, kayıt altına geçen ilk kan naklini gerçekleştirdi. Bir koyunun kanı 15 yaşında bir çocuğa nakledildi ve çocuk hayatta kaldı. Deney, modern kan transfüzyonlarının öncüsü kabul ediliyor.

Sosyal ve Politik Sarsıntılar

1381’de İngiltere'de köylüler, ekonomik baskılara karşı isyan başlattı. Wat Tyler liderliğindeki ayaklanma, liderin ölümüyle sona erdi, ancak İngiltere’de halk hareketlerinin temelini attı.
1826’da Osmanlı tarihinde büyük yankı uyandıran bir karar alındı: Yeniçeri Ocağı kaldırıldı. Bu olay, II. Mahmud’un merkezi otoriteyi güçlendirme hamlelerinin simgesiydi.
1920’de Anadolu’da Milli Mücadele devam ederken, Yozgat’ta Çapanoğulları Ayaklanması başladı. Aynı gün, 15. Kolordu’nun adı Doğu Cephesi Komutanlığı olarak değiştirildi ve başına Kazım Karabekir Paşa getirildi.
1970’te, Türkiye işçi hareketleri tarihinin dönüm noktalarından biri olan 15-16 Haziran Büyük İşçi Direnişi başladı. Gebze'den İstanbul’a yürüyen işçiler, birçok kentte kitlesel katılım sağladı. Direniş, 3 işçinin ölümü ve sıkıyönetim ilanıyla sona erdi.

Bilim, Sanayi ve Eğitimde Atılımlar

1836’da Arkansas, ABD’nin 25. eyaleti oldu.
1844’te Charles Goodyear, kauçuğu dayanıklı hale getiren vulkanizasyon yönteminin patentini aldı.
1865’te Türkiye'de yoksul ve yetim çocuklara eğitim vermek amacıyla kurulan Darüşşafaka faaliyete geçti.
1927’de Türkiye'nin ilk modern ruh sağlığı kurumu olan Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi açıldı.
1930’da Türkiye, ilk dış kredisini alarak Amerikan Yardım Bankası’ndan 10 milyon dolar temin etti.

Spor ve Uzayda Tarihi Gelişmeler

1954’te Avrupa futbolunun çatı kuruluşu UEFA kuruldu.
1975’te Sovyetler Birliği, Soyuz 19 uzay aracı ile uzaya yeni bir görev başlattı.

Kültür, Sanat ve Diplomasi

1903’te ilk western film olarak kabul edilen The Great Train Robbery gösterime girdi.
1985’te Hollandalı sanatçı Rembrandt’ın “Danaë” adlı tablosuna sülfürik asitli ve bıçaklı saldırı düzenlendi. Eser, büyük zarar gördü.
1994’te İsrail ve Vatikan, tam diplomatik ilişkiler kurma kararı alarak tarihi bir anlaşmaya imza attı.

Doğal Afetler ve Göksel Yakınlaşmalar

1896’da Japonya’da meydana gelen tsunami, 22 binden fazla kişinin ölümüne yol açarak ülke tarihinin en ölümcül tsunamisi olarak kayda geçti.
2002’de “2002 MN” adlı asteroid, Dünya'nın yalnızca 121.000 km yakınından geçti. Bu, Ay ile Dünya arasındaki mesafenin üçte biri kadar bir uzaklıktı.

15 Haziran, tarihte yaşanan sayısız olayla insanlık tarihinin dönüşüm noktalarını barındıran özel günlerden biri olarak hafızalardaki yerini koruyor. Bilimsel atılımlardan halk hareketlerine, doğal felaketlerden kültürel miraslara kadar uzanan bu tarih, geçmişi anlamak ve geleceği şekillendirmek için güçlü bir hatırlatma niteliği taşıyor.