Sessiz Tehlike: Türkiye’nin Altındaki 'Ölü' Faylar Ne Kadar Güvende? Deprem Kâhini Hoogerbeets Bu Kez Haklı mı?

Türkiye’de ölü fay yok” diyen Hoogerbeets, İstanbul’u bekleyen 7.6 büyüklüğündeki olası depremle ilgili sözleriyle gündemi sarstı. Peki bu iddia bilimsel olarak ne kadar doğru? Gerçekten Türkiye'nin altında sessiz kalan faylar tehlike mi saçıyor?

Hoogerbeets’in İddiası: Türkiye’de Ölü Fay Yok

Depremleri gezegen hizalanmalarına göre tahmin etmeye çalışan ve “deprem kâhini” olarak anılan Frank Hoogerbeets, 6 Şubat depremlerinden önce yaptığı doğru tahminle dikkat çekmişti. Ancak bilim çevreleri, tahminlerinin temelsiz ve istatistiksel olarak rastlantısal olduğunu savunuyor. Son olarak Hoogerbeets, “Türkiye’de ölü fay yoktur. Anadolu levhası sürekli gerilim altındadır” diyerek, potansiyel bir İstanbul depremini 7.6 büyüklüğünde öngördü.

Uzmanlar Ne Diyor? Gerçekten Tüm Faylar Tehlikeli mi?

Gazi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden Afet Yönetimi Uzmanı Doç. Dr. Bülent Özmen, bu görüşe katılmıyor. Türkiye'nin pek çok bölgesinde, özellikle Akdeniz kıyılarında, binlerce yıldır hareketsiz kalan ve "ölü fay" olarak nitelendirilen fay hatlarının bulunduğunu vurguluyor. Özmen, “Bu faylar MTA tarafından haritalanmış durumda ve aktif olmadıkları biliniyor. ‘Ölü fay yok’ demek bilimsel olarak doğru değil,” diyor.

Kilitli Faylar: Sessizlik Ne Kadar Sürebilir?

Özmen, kilitli faylara da dikkat çekiyor: “Bazı faylar uzun süre hareket etmez, bu onları ölü değil, kilitli yapar. Bu faylar aniden kırılıp büyük depremlere neden olabilir.” Bu durum, 1995 Kobe Depremi gibi örneklerle daha önce de kanıtlandı. Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden Sylvain Barbot da 6 Şubat depremlerinden sonra inaktif sandıkları bir fayın deprem ürettiğini açıklamıştı.

Ölü Fay Nedir, Ne Kadar Güvenlidir?

Bilimsel tanıma göre bir fayın ölü sayılabilmesi için en az 2 milyon yıl boyunca hareket etmemiş olması gerekiyor. Ancak bu bile o fayın bir gün yeniden aktifleşmeyeceğini garanti etmiyor. Özmen, “Kilitli faylar binlerce yıl sessiz kalabilir. Ancak geçmişte kırılma yaşandıysa, yeniden hareket potansiyeli vardır” diyerek uyarıyor.

İstanbul'u Bekleyen Büyük Deprem: 7.6 Gerçekçi mi?

Hoogerbeets’in İstanbul’da 7.6 büyüklüğünde deprem beklentisi, ilk bakışta abartılı gelebilir. Ancak Doç. Dr. Özmen, Marmara Denizi’nde bulunan fayların geçmişte 7.2 ile 7.6 büyüklüğünde depremler ürettiğini hatırlatıyor. “Bilimsel verilere bakıldığında, 7’nin üzerinde bir deprem olasılığı var. En kötü senaryo 7.6’yı bulabilir,” diyen Özmen, Adalar Fayı gibi aktif fayların da tehlikeyi doğruladığını ifade ediyor. incelenmesi, yapılaşma politikalarının bu haritalara göre yapılması gerekiyor. Çünkü “sessizlik”, her zaman güvenlik anlamına gelmez.

İstersen bu yazıyı sosyal medyada paylaşmak ya da görselle desteklemek için bir versiyon da hazırlayabilirim. İlgini çeker mi?