Her gün sofralarımızda yerini alan ekmek, Gaziantep gibi kadim şehirlerde sadece beslenmenin değil, aynı zamanda kültürel kimliğin ve geleneklerin de temel unsurlarından biri. Ancak çoğumuzun günlük hayatın içinde sıradan bir tüketim maddesi olarak gördüğü ekmek, aslında insanlık tarihinin en eski ve anlamlı hikâyelerinden birine sahip.
İşte, belki de ilk kez duyacağınız 21 şaşırtıcı bilgiyle ekmeğin bilinmeyen tarihçesi:
30 bin yıl öncesine uzanan ilk ekmek izleri, taş öğütme aletlerinde bulunan nişasta kalıntılarıyla ortaya çıktı.
İlk mayalı ekmek, yaklaşık 8 bin yıl önce Sümerler tarafından üretildi.
Avrupa’da bira köpüğü, yumuşak ekmeklerin mayalanmasında kullanılıyordu.
Ekşi mayalı ekmek geleneği, 5.500 yıl öncesine kadar uzanıyor.
Maya uygarlığında, mısırdan yapılan tortilla temel gıda maddesiydi.
Fransa’da yılda 6 milyar baget üretiliyor ve üretimi yasal kurallara bağlı.
Napolyon döneminde, askerler için taşınabilir uzun ekmekler icat edildi.
Ermeni lavaşı, kötü ruhlara karşı koruma sembolü olarak kullanılıyor.
Antik Roma fırıncıları, özgür bırakılmış kölelerden oluşuyordu.
Mısırlılar küflü ekmeği, yara tedavisinde antibiyotik niyetine kullandı.
Tevrat’ta geçen ekmek tarifi, oldukça sıra dışı malzemeler içeriyor.
İtalya’da ekmekten kemerler, dini törenlerde sergileniyor.
“Hardtack” adlı sert ekmek, savaş ve deniz seferlerinde kullanıldı.
1 Ağustos’ta hasat ekmeği kutsama geleneği Hıristiyanlıkta hâlâ yaşatılıyor.
14.000 yıllık en eski ekmek, Ürdün çölünde bulundu.
Dünyanın en uzun ekmeği, 2005’te Portekiz’de 1211 metre olarak pişirildi.
Güney Afrika’da beyaz ekmeğe köri doldurma, Hint göçmenlerce geliştirildi.
1965’te astronot John Young, uzaya gizlice sandviç soktu.
Ekvador’da ekmek hamurundan figürler, ritüellerde kullanılıyor.
Çölyak hastaları için böcek unundan ekmek, yeni bir alternatif olarak gelişiyor.
Ekmek, birçok inançta yaşamı simgeler: Hristiyanlıktaki “kutsal ekmek”ten, İbranice’deki “Betlehem”in anlamına kadar…
Gaziantep'te geleneksel tandırda pişen lavaşlardan, taş fırınlarda yapılan çıtır ekmeklere kadar uzanan bu kadim lezzet, aslında her lokmada binlerce yılın birikimini barındırıyor. Sıradan bir ekmek dilimi, insanlık tarihine açılan bir kapı olabilir.