Yaz aylarında artan sıcaklık ve güneş ışınlarının yoğunlaşmasıyla birlikte uzmanlar, vatandaşları güneşe doğrudan maruz kalmanın oluşturduğu ciddi sağlık risklerine karşı uyarıyor. Deri ve Zührevi Hastalıklar Uzmanı Doç. Dr. Fatma Efsun Tanaçan, özellikle 10.00 ile 16.00 saatleri arasında güneşin zararlı etkilerinin zirveye ulaştığını belirterek, bu saatlerde dışarı çıkılmaması gerektiğini vurguladı.
Güneş Yanıkları ve Ciltte Ani Tepkiler
Doç. Dr. Tanaçan, ultraviyole (UV) ışınlarına uzun süreli maruziyetin, ciltte kısa sürede gözle görülür hasarlara neden olabileceğini söyledi. Ciltte kızarıklık, soyulma, içi su dolu kabarcıklar ve hassas ciltlerde gerilme gibi etkilerin yaz döneminde sık karşılaşılan durumlar arasında yer aldığını ifade etti:
“Güneş yanıkları hem erişkinlerde hem de çocuklarda ciddi bir problem olarak karşımıza çıkıyor. Bunun yanında yoğun terleme nedeniyle ciltte buharlaşma artar, bu da cildin koruyucu bariyerinin bozulmasına ve sıvı kaybına neden olur. Terin uzun süre ciltte kalması ise gözenekleri tıkar ve halk arasında isilik olarak bilinen küçük kabarcıkların oluşmasına yol açar.”
Güneş Hasarı Sadece Kozmetik Değil, Kanser Riski de Taşıyor
Güneşin neden olduğu cilt hasarının yalnızca geçici etkilerle sınırlı kalmadığını vurgulayan Doç. Dr. Tanaçan, uzun süreli UV maruziyetinin hücre DNA’sında kalıcı bozulmalara yol açabileceğini söyledi. Bu durumun yaşlanma belirtilerinin hızlanmasına ve cilt kanserine giden sürecin başlamasına neden olabileceğine dikkat çekti:
“Güneşe bağlı yaşlanma (foto yaşlanma), ciltte lekelenme, elastikiyet kaybı, gözenek genişlemesi ve kırışıklık olarak kendini gösterir. Ancak bu sadece estetik bir sorun değildir. Güneşin DNA’ya verdiği zarar, zamanla tümör öncüsü lezyonlara ve ileri derecede cilt kanserlerine zemin hazırlayabilir.”
Kritik Saatler: 10.00 - 16.00
Güneş ışınlarının yeryüzüne en dik açıyla ulaştığı ve en yoğun etkiye sahip olduğu saatlerin 10.00 ile 16.00 arası olduğunu belirten Tanaçan, bu saat diliminde zorunlu olmadıkça dışarı çıkılmaması gerektiğini vurguladı. Dışarı çıkılması gerekiyorsa alınması gereken önlemleri şu şekilde sıraladı:
Geniş kenarlı şapka ve güneş gözlüğü kullanılmalı
Güneşe çıkmadan 20-30 dakika önce, en az 30 SPF koruma faktörlü güneş kremi sürülmeli
Kullanılan güneş kreminin hem UVA hem UVB ışınlarına karşı koruma sağlaması önemli
Açık renkli, pamuklu ve bol giysiler tercih edilmeli
Güneş kremi terleme veya yüzme sonrası yeniden uygulanmalı
Çocuklar ve Yaşlılar Daha Fazla Risk Altında
Doç. Dr. Tanaçan, özellikle bebekler, çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığı bulunan bireylerin sıcak havalarda çok daha dikkatli olması gerektiğini belirtti. Bu grupların güneşten korunma önlemlerine titizlikle uyması gerektiğini ifade eden Tanaçan, "Basit gibi görünen güneş yanıkları bile ileri yaşlarda cilt sağlığı açısından büyük sorunlara neden olabilir" dedi.