Gaziantep’te Çocuk İşçiliği Sorunu Derinleşiyor
Gaziantep’te çocuk işçiliği, son yıllarda ciddi bir sorun olarak öne çıkıyor. İSİG tarafından hazırlanan rapora göre, 2013-2025 döneminde Türkiye genelinde en az 770 çocuk işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. Gaziantep özelinde ise 5-15 yaş aralığında 22, 15-17 yaş grubunda 24 çocuk işçi hayatını kaybetti. Kent, 5-14 yaş grubunda çocuk işçi ölümlerinde Türkiye birincisi, 15-17 yaş grubunda ise dördüncü sırada yer alıyor.
Çocuk İşçiliği Sektörlere Göre Çeşitleniyor
Gaziantep’te çocuklar hem tarım hem sanayi sektöründe çalıştırılıyor. 5-14 yaş grubundaki ölümler en çok Gaziantep, Şanlıurfa, Konya, İstanbul, Samsun ve Adana’da görülürken, 15-17 yaş grubunda İstanbul, Şanlıurfa, Adana, Gaziantep, Antalya ve Konya öne çıkıyor. Şanlıurfa tarım, İstanbul sanayi ve hizmet sektöründe yoğunlaşırken, Gaziantep hem tarım hem sanayide çocuk işçi istihdamında dikkat çekiyor.
Yoksulluk ve İşçi Ölümleri Gaziantep’i Derinden Etkiliyor
Rapora göre, Gaziantep’te derinleşen yoksulluk temelinde, çocuklar öğrenci, çırak ve stajyer adı altında işçileştiriliyor. Her yıl kentte en az 60-70 çocuk işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybediyor. 2013-2025 döneminde ölümler yıllara göre şöyle:
2013: 59
2014: 54
2015: 63
2016: 56
2017: 60
2018: 67
2019: 67
2020: 67
2021: 62
2022: 62
2023: 54
2024: 71
2025 (ilk 5 ay): 28
Toplamda Gaziantep’te en az 770 çocuk işçi hayatını kaybetti.
Tehlikeli İşkollarında Denetimsizlik Alarm Veriyor
5-14 yaş grubundaki çocukların çoğu kayıt dışı çalışıyor; mevsimlik tarım, sokak işleri, tekstil-gıda-metal atölyeleri ve inşaat sektörlerinde istihdam ediliyor. 15-17 yaş grubunda ise sanayi, inşaat ve hizmet sektörleri öne çıkıyor. Rapor, devlet eliyle çocuk işçiliğin teşvik edildiğini, OSB’lerin ucuz işçilik ihtiyacını artırdığını ve işçilerin sigortasız, uzun süreli çalıştığını vurguluyor.
Cinsiyet ve Göçmen Çocuk İşçiliği Yüksek
5-14 yaş grubundaki ölümlerin %20’si kız, %12’si göçmen; 15-17 yaş grubunda ise %11 genç kadın ve %11 göçmen, çoğunluğu Suriyeli. Küçük yaşta çalışan çocuklar bazen “dilenci” veya “mevsimlik tarım işçisi ailenin çocuğu” olarak görev alıyor. 5-9 yaş grubunda en az 53 çocuk işçi, çobanlık, tarım, çadırda bebek bakımı ve sokak işleri gibi görünmeyen alanlarda yaşamını kaybetti.
Çocuk İşçiliğine Karşı Talepler
İSİG Meclisi, Gaziantep’te çocuk işçiliğinin önlenmesi için üç temel talep sıralıyor:
Çocuk işçilik yasaklanmalı, mesleki eğitim çocuk gelişimine uygun şekilde planlanmalı.
Eğitim ücretsiz olmalı, müfredat yaşamla bağlantılı olmalı.
Yaşam alanları güvenli olmalı, çocuklar uyuşturucu ve çeteleşmeden uzak yetiştirilmeli.
Raporda ayrıca, Gaziantep’te örgütlenme ve koordinasyonun acil bir görev olduğu vurgulanıyor.unu ekleyeyim mi?