Özellikle kira sözleşmelerinin beş yılını doldurmasıyla birlikte ev sahiplerinin yasal haklarını kullanarak kira tespit davaları açmasında büyük bir artış yaşanıyor. Bu durum, hem kiracıların hem de ev sahiplerinin ekonomik dengelerini zorlamaya başladı.
Kira Fiyatlarında Artış ve Yasal Süreç
Türk Borçlar Kanunu’na göre kira sözleşmeleri beş yılını doldurduğunda, ev sahibi mevcut kira bedelinin piyasa koşullarına uygun olmadığını düşündüğü takdirde kira tespit davası açabiliyor. Bu davalarla mahkemeler, kirayı piyasa rayicine göre yeniden belirliyor. Avukat Selin Akıner, kira tespit davalarının özellikle büyük şehirlerde yoğunlaştığını ve sürecin titizlikle takip edilmesi gerektiğini belirtiyor. Dava yeni kira döneminden önce açılmazsa, mahkeme kararı ancak bir sonraki kira yılı için geçerli oluyor. Bu da ev sahiplerinin süreci iyi planlamasını zorunlu kılıyor.
Gaziantep gibi Anadolu şehirlerinde kira bedelleri İstanbul ve büyükşehirlerin ardından yükselişini sürdürüyor. Kentte ortalama kira fiyatları 20-22 bin TL civarında seyrediyor. 2020 öncesinde kira sözleşmesi imzalamış olan kiracılar ise halen daha düşük bedellerle oturmaya devam ediyor. Bu durum, uzun süreli kiracıların avantajı gibi görünse de, ev sahipleri için güncel piyasa koşullarına göre gelir elde edememek gibi bir dezavantaj oluşturuyor.
Kira Tespit Davalarında Mahkeme Süreci ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kira tespit davalarında dava zamanlaması oldukça kritik. Yeni kira döneminden önce dava açılması gerekiyor. Aksi halde mahkeme kararları bir sonraki yıl için geçerli olabiliyor. Dava süreçleri ise genellikle 6 ila 8 ay arasında değişiyor. Hem kiracıların hem de ev sahiplerinin bu süreci yakından takip etmeleri önemli.
Gaziantep Adliyesi’nde kira tespit davalarında yaşanan artış, mahkemelerin iş yükünü artırırken taraflar için de belirsizliği uzatıyor. Dava sürecinde, bölgedeki emsal kira bedelleri, taşınmazın konumu ve diğer piyasa verileri detaylı şekilde inceleniyor. Ev sahipleri, yalnızca TÜFE oranına göre kira artırımı yapılmasını yeterli bulmadıkları için mahkeme yoluna başvuruyor.
Rayiç Bedel Üzerinden Kira Artışı
Gayrimenkul danışmanı Mehmet Çelik, kira artışlarında piyasa rayiç bedelinin esas alınmasının günümüzde daha önemli hale geldiğini belirtiyor. Eskiden boş dairelerin kiralanması ön planda iken, artık mevcut kiracı ile yapılan sözleşmelerin de piyasa koşullarına uygun hale getirilmesi hedefleniyor. Bu da mahkeme yoluyla kira artışının zorunlu hale gelmesini beraberinde getiriyor.
Gaziantep’te ev sahipleri, kiracı ile uzun süreli ilişkilerini korumak isterken, aynı zamanda piyasa değerine uygun gelir elde etmeye çalışıyor. Kira tespit davaları, bu noktada yasal bir çözüm olarak öne çıkıyor.
Kiracılar Üzerindeki Etkileri
Kira fiyatlarındaki artış, kiracıların yaşam tarzını ve yer değiştirme kararlarını da etkiliyor. Özellikle Gaziantep gibi büyük Anadolu şehirlerinde merkezi semtlerde yaşayanlar, yüksek kira bedelleri nedeniyle daha uygun fiyatlı bölgelerde oturma arayışına giriyor. Bu da şehir içinde nüfus hareketliliğine ve konut talebinde değişikliklere yol açıyor.
Kiracılar, kira artışlarının ekonomik yükünü azaltmak için alternatif çözümler ararken, ev sahipleri ise yasal haklarını kullanarak gelirlerini artırmayı hedefliyor. Bu nedenle, kira piyasasında denge sağlanması için hem yasal süreçlerin hem de piyasa koşullarının yakından izlenmesi gerekiyor.