Yaltırak, “Tek faylı bu harita artık tehlikenin kendisidir” diyerek, yapay zekâ destekli ve süper bilgisayarlarla analiz edilmiş yeni haritaların kullanılmasını önerdi.
24 Yıllık Harita Kullanılıyor, Yeni Teknoloji Göz Ardı Ediliyor
Yaltırak, şu anda resmi kurumlar tarafından kullanılan haritaların yalnızca fikir verme amaçlı olduğunu, buna rağmen AFAD ve belediyelerin hâlâ MTA’nın 2001 tarihli tek faylı haritasını esas aldığını belirtti. Marmara için geliştirilen yeni harita ise 22 bin kilometrelik sismik veri ile süper bilgisayarlar ve yapay zekâ analizleriyle oluşturuldu.
“Bu veriler artık sadece kâğıt üzerinde kalmamalı. Marmara'da olduğu gibi tüm Türkiye, hatta Gaziantep gibi yüksek risk taşıyan şehirler için de gerçekçi, sayısal ve 3 boyutlu veri tabanları hazırlanmalı.”
Gaziantep ve Diğer Şehirler İçin Uyarı Var mı?
Prof. Yaltırak, Gaziantep’e dair özel bir harita paylaşmasa da uyarısı Türkiye genelini kapsıyor. Yani, Gaziantep gibi aktif fay hatlarına yakın olan şehirlerin de hâlâ eski ve yetersiz veriyle yönetiliyor olması, ciddi bir risk oluşturuyor.
Özellikle Doğu Anadolu Fay Hattı üzerinde bulunan Gaziantep, 2023 Kahramanmaraş depremlerinde yaşanan yıkım nedeniyle dikkatle izlenmesi gereken bir bölgede yer alıyor. Ancak bu bölgeler için de modern veri altyapısı ve teknolojik analiz sistemlerinin henüz yeterince kullanılmadığı anlaşılıyor.
Zemin Güvenliği de Kritik: “Depremin %65’i Zeminden Kaynaklı”
Bir diğer önemli açıklama ise Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan’dan geldi. İstanbul için hazırlanan jeofizik haritada, zeminin depremdeki davranışı açıkça gösterildi. Ercan’a göre yıkımların %65’i zeminden, %35’i ise yapı hatalarından kaynaklanıyor.
"Güvenli yapı, sağlam zemine kurulmalı. Renkli zemin haritaları iller bazında paylaşılmalı ve vatandaşlar bilinçlendirilmelidir."
Uzman Uyarısı: “Deprem Uzmanı” Kavramı Tartışmalı
Yaltırak, kamuoyundaki bilgi kirliliğine de dikkat çekti. Televizyonlarda depremle ilgili konuşan birçok ismin bu alanda uzmanlığı olmadığını belirterek, “Cildiyeci, ürolog deprem yorumlamasın. Doktora konusu dışında konuşanlara itibar edilmemeli” dedi.