Fiyatlarda İstikrar Sağlanamıyor
Ziraat Yüksek Mühendisi ve Nizip Belediye Meclis Üyesi Cindo Bozkaya, fıstık piyasasında ciddi bir dengesizlik yaşandığını belirtti. Bozkaya, satıcıların “fiyatlar yükselecek” beklentisiyle ürünlerini piyasaya sürmediğini, bu yüzden alışverişin neredeyse durma noktasına geldiğini söyledi.
“Kabuklu kırmızı fıstığın kilosu 600, beyaz kavlak 650–750 lira, iç fıstık ise 1.300–2.000 lira arasında satılıyor. Ancak piyasada net bir fiyat yok. Satıcılar ürününü satmıyor, üretici ise ne yapacağını bilemiyor.”
“Fiyatlar Sürekli Yükselecek” Algısı Hakim
Bozkaya, taban fiyat sisteminin kaldırılmasının piyasayı tamamen komisyoncuların yönlendirdiğini vurguladı:
“Komisyoncular üreticiye ‘bekleyin, fiyatlar yükselecek’ diyerek piyasada beklenti yaratıyor. Bu nedenle üretici malını satmıyor. Piyasada fiyatların her gün değiştiği bir ortam var.”
Geçen Yıla Göre Tablo Daha Kötü
Geçen yıl düşük seyreden fiyatların çiftçiyi yeterince memnun etmediğini belirten Bozkaya, artan maliyetlerin üreticiyi daha da zorladığını ifade etti. Gübre fiyatlarının savaş ve ekonomik gelişmeler nedeniyle ciddi oranda arttığını söyledi.
Üre gübresi: 21 bin TL’den 31 bin TL’ye çıktı.
20-20 taban gübresi: 18 bin TL’den 22-23 bin TL seviyesine yükseldi.
Yok Yılı ve Kuraklık Rekolteyi Vurdu
Bu yıl yalnızca “yok yılı” değil, don olayları ve kuraklık da rekolteyi düşürdü. Özellikle sulama imkânı olmayan bölgelerde fıstık ağaçlarının hızla kurumaya başladığı aktarıldı.
“Eğer kuraklık devam ederse Antep fıstığı ağaçlarının yarısı kuruyacak. Önümüzdeki yıl da yok yılı olacak. Çünkü ağaçlar kendini kurtarma derdine düştü.”
Çiftçi ve Tüketici Zor Durumda
Çiftçiler artan maliyetler ve düşük rekolte nedeniyle zorlanırken, tüketiciler de yüksek fiyatlarla karşı karşıya kalıyor. Bazı üreticiler ürününü bekletebilse de çoğu çiftçi işçi, gübre ve ilaç masraflarını karşılamak için elindeki mahsulü hemen satmak zorunda kalıyor.
“Çiftçi ağaçlarına bakmazsa mahsul alamaz, bakarsa da masraflarını karşılayamaz. Bu tablo hem üreticiyi hem de tüketiciyi zorluyor.”