Geçen yılki yüksek verimin aksine bu sezon rekoltede ciddi bir düşüş yaşanırken, kuraklığın da etkisiyle fıstık fiyatları zirveye çıktı. Bazı işletmelerin yaş fıstığa 950 TL’ye kadar etiket koyması, tartışmaları beraberinde getirdi.
Kuraklık Rekolteyi Vurdu
Gaziantep’in fıstık üretiminde önemli bir merkez olması, yaşanan gelişmeleri daha da kritik hale getiriyor. 2024 yılında “var yılı” olarak kaydedilen yüksek verimin ardından 2025’te ürün miktarındaki azalma dikkat çekici boyutlara ulaştı. Sektör temsilcilerine göre, bu durumun en büyük sebebi bölgede etkili olan kuraklık.
Fiyatlar El Yakıyor
Rekoltedeki daralmayla birlikte fiyatlar da hızla yükseldi. Bazı işletmelerin yaş fıstığa 950 TL’ye kadar fiyat biçmesi tepkilere yol açtı. Ancak piyasa genelinde fiyatların bu seviyede olmadığı, toptancı esnafının verilerine göre gerçek piyasa fiyatının 300–350 TL bandında seyrettiği belirtiliyor.
2025 Fıstık Fiyatları (Kabaca)
Kabuklu fıstık: 400 TL
Kavlak (kuşboku): 500–600 TL
Tırfanda yaş fıstık (bazı işletmelerin etiketi): 950 TL
Gerçek yaş fıstık piyasa fiyatı: 300–350 TL
Yeni ürünle öngörülen fiyat: 500 TL (çarşıda)
Toptan alım fiyatı: 400–500 TL
“Yazıktır, Günahtır”
Esnaf, bazı işletmelerin piyasanın üstünde fiyat belirleyerek tüketiciyi yanılttığını ifade ediyor. Bir toptancı, “Bazı işletmeler 10-20 kilo malı yüksek fiyattan alıp etiketleri şişiriyor. 950 TL’lik fıstığı görünce halk bu fiyatı gerçek sanıyor. Bu etik değil, vicdanen de kabul edilemez.” dedi.
Piyasada Belirsizlik Hâkim
Toptan fıstık ticareti yapan esnafa göre, piyasada fiyat istikrarı sağlamak zor. Fiyatlar talebe göre hızla değişebiliyor. “Bir gün düşüyor, ertesi gün artıyor. Ambarcılar Nizip, Birecik, Şanlıurfa’dan gelip toplu alım yapınca piyasa etkileniyor. Genel ekonomik sıkıntılar da fiyatların istikrarsız seyretmesine neden oluyor.” şeklinde konuştu.
Yeni Ürünler Fiyatı Düşürebilir
Önümüzdeki günlerde piyasaya girmesi beklenen taze ve renkli yaş fıstıkların fiyatlarda bir nebze düşüş yaratması bekleniyor. Ancak esnaf bu konuda temkinli: “Yeni ürün gelse de fiyatın 300-350 TL’ye kadar gerilemesi mümkün. Ama bu da çarşıya yansırken 500 TL'ye kadar çıkabilir. Bu fark da artık normal karşılanıyor.”
Ne Çiftçi Ne Esnaf Memnun
Esnaf, fiyatların aşırı yükselmesinin yalnızca tüketiciyi değil, kendilerini de zor durumda bıraktığını belirtiyor. “Fiyat arttıkça sermayeden yiyoruz. Kâr oranı düşüyor. Çiftçi de, esnaf da mağdur oluyor. Fiyatların makul seviyelerde kalması herkes için daha sağlıklı.” ifadeleriyle sektördeki genel sıkıntılara dikkat çekiliyor.
Gaziantep Fıstığı Ulusal Gündemde
Gaziantep’in simgelerinden biri olan Antep fıstığındaki bu gelişmeler, yalnızca yerel değil, ulusal ölçekte de tarımsal üretim ve fiyat politikaları açısından dikkatle izleniyor. Kuraklık, plansız alım-satım ve piyasa denetimsizliği gibi sorunlar çözülmediği sürece hem üretici hem de tüketici ne yazık ki zarar görmeye devam edecek gibi görünüyor.