Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, meyve fiyatları bir önceki yıla kıyasla yüzde 200’ü aşkın oranda artış gösterdi. En dikkat çekici yükseliş ise kirazda yaşandı; bazı pazarlarda kilosu 600 TL’ye kadar çıkan kiraz, lüks tüketim kalemleriyle yarışır hale geldi.
Yaz Meyvelerinde Rekor Artış
Yalnızca kiraz değil, kayısı, erik ve karpuz gibi yaz meyvelerinde de fiyatlar ciddi oranda yükseldi. Gaziantep’te semt pazarlarını gezen vatandaşlar, geçen yıl 10-15 TL’ye aldıkları meyvelerin bu yıl 80-100 TL'den satıldığını görünce adeta neye uğradığını şaşırdı. Pazar esnafı ise bu durumun kendilerini de olumsuz etkilediğini, birçok vatandaşın artık kilo yerine “tane ile meyve” satın aldığını belirtti.
Zirai Don ve Kuraklık Krizi Derinleştirdi
Uzmanlara göre bu fiyat artışının arkasında nisan ayında Türkiye genelinde yaşanan zirai don felaketi ve devamındaki kuraklık var. İç Anadolu, Ege ve Akdeniz bölgelerinde binlerce dönüm meyve bahçesi büyük zarar gördü. Üretimdeki bu düşüş, arzı azaltarak fiyatları hızla yükseltti. Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, 2024 yılının iklim açısından olağanüstü koşullar içerdiğini ve bu durumun 2025’e yansımasının kaçınılmaz olduğunu vurguladı.
Kiraz ve Kayısıda Üretim Daralması
Türkiye’nin ihracat kalemlerinden olan kiraz ve kayısı, bu yıl en çok zarar gören ürünler arasında yer aldı. Bazı üreticiler hiç ürün alamadıklarını, bahçelerinin tamamen boş kaldığını ifade ederken, bazıları ise elde ettikleri az miktardaki ürünü yüksek fiyattan satmak zorunda kaldı. Bu durum hem iç pazarda sıkıntıya yol açtı hem de dış satışları olumsuz etkiledi.
Meyve Fiyatları Gıda Enflasyonunu Aştı
TÜİK’in son raporuna göre, genel gıda fiyatlarındaki yıllık artış oranı yüzde 50 seviyesindeyken, meyve grubundaki artış yüzde 200’ü geçti. Bu oran, tarım ve gıda sektöründe uzun süredir görülmeyen bir tabloyu ortaya koyuyor. Vatandaşların günlük tüketiminden çıkmaya başlayan meyveler, artık birçok hane için ulaşılması zor ürünler haline geldi.
Uzmanlardan Uyarı: Sorun Geçici Değil
Uzmanlar, bu fiyat dalgalanmasının yalnızca bu yıla özgü olmayabileceği uyarısında bulunuyor. İklim krizinin etkilerinin artarak devam etmesi halinde, benzer hatta daha sert fiyat artışlarının önümüzdeki yıllarda da yaşanabileceği tahmin ediliyor. Zirai don, dolu, aşırı sıcak ve ani iklim değişiklikleri, üretim kalitesini ve miktarını doğrudan etkileyen faktörler arasında yer alıyor.