Miras Kavgaları Kardeşleri Mahkemelik Ediyor: Saklı Payın Önemi

Bu tür paylaşımlar sırasında kardeşler arasında zaman zaman şiddetli tartışmalar yaşanabiliyor, hatta bazı durumlarda kan dökülmesine kadar varan olaylar meydana gelebiliyor. Özellikle bazı kardeşlerin diğerlerine kıyasla daha fazla miras payı alabildiği durumlar belirlenmiş durumdaki.

Miras bırakan ebeveynlerin vefatının ardından, çocuklar arasında mirastan pay alma konusunda çeşitlilik gözlemleniyor. Kimi kardeşler diğerlerine kıyasla daha büyük bir paya sahip olabiliyor veya bazıları mirastan hiç pay alamayabiliyor. Bu paylaşımlar neredeyse her zaman mahkemelik olurken, kardeşlerin çoğunun kanunda yer alan "saklı pay" kavramından haberdar olmadıkları ortaya çıkıyor. Peki, saklı pay nedir ve miras hukukunda nasıl bir yer teşkil ediyor?

Yasanın öngördüğü çerçevede, her çocuğun mirastan eşit hakka sahip olduğu varsayılsa da, birtakım özel durumlar kapsamında bir çocuğun diğer kardeşlerinden daha büyük bir miras payına konması mümkün bulunuyor ve bu paylaşımlar yasalara uygun olabiliyor.


Peki, bir çocuk hangi nedenlerle mirastan men edilebilir? Ebeveynlerin kızgınlık anlarında sarf ettikleri "Seni evlatlıktan reddettim" sözleriyle gerçekten çocukları mirastan dışlayabilirler mi? Ya da miras bırakan, çocuklarından birine diğerlerinden daha fazla mal bırakma hakkına sahip mi? Türk hukukunda, "hayırlı evlat" tabiri miras hukuku bağlamında yer alıyor mu?


Türk Medeni Kanunu'nun 510. maddesi uyarınca mirastan men cezası düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre, mirasçıların miras bırakana ya da yakınlarına karşı işledikleri ağır suçlar veya aile hukukundan kaynaklanan yükümlülükleri yerine getirmemeleri gibi durumlar mirastan men edilmeleri için yeterli sebep sayılabilir. Birden fazla çocuğun mirastan çıkarılması halinde ise kalan mal varlık kısımları diğer kardeşler arasında pay edilir. Miras bırakan kişinin ölümüne bir evlat doğrudan veya dolaylı olarak sebep olmuşsa, onun mirastan düşürülmesi için herhangi bir başvuruya gerek kalmadan yasalara göre hareket edilir ve miras hakkı diğer kardeşlere devrolur.


Miras bırakan kişi mal varlığının paylaşımında çocukları arasında farklı oranlar belirlemek isterse, bu durumu resmi bir vasiyetname ile kayıt altına almalıdır. Önemli olan miras bırakanın mal varlığının yarısını saklı pay olarak çocukları arasında bırakmasıdır. Geriye kalan mirasın diğer yarısını istediği gibi başka bir çocuğuna bırakabilir.


Ancak, saklı pay, miras bırakanın ölümünü takiben bile vasiyetname ile devredilemeyen bir hissedir ve mirasçının diğer yarısını bir çocuğuna bıraktığı durumda, diğer kardeşlerin saklı paylarının ihlal edilmemesi gerekmektedir. Eğer vasiyetname saklı payları ihlal ediyorsa, mahkeme kararıyla vasiyetname geçersiz kılınabilir.